Türkiye tarımsal üretim anlamında büyük bir potansiyele sahip olup, ithalata ihtiyaç

duymadan kendi kendine yetecek miktarda gıda ve tarımsal üretimi gerçekleştirebilecek bir

imkâna sahiptir.

Türkiye'nin en önemli delta ovalarından birisini oluşturan Çarşamba Ovası, bitkisel üretim açısından sadece Çarşamba ve Samsun'a değil tüm Türkiye'ye önemli değerler sunmaktadır. Ovanın toplam arazisi 777.560 dekardır. Bu arazinin % 76'sı tarım alanı olarak kullanılmaktadır. Tarım alanı büyüklüğü olarak Türkiye'de 16. sırada bulunan Samsun'un toplam tarım alanı içinde Çarşamba'nın toplam tarım alanının payı ise % 15.67'dir. Ovadaki toplam tarım alanının % 50.4'ü, diğer bir ifadeyle yaklaşık yarısı meyve bahçeleri ile değerlendirilmektedir. Sebze bitkileri alanı ise % 21.4'lük bir paya sahiptir. Tarla bitkileri alanı ise toplamda % 22.2'lik bir paya sahiptir.

Çarşamba ilçesinde imalat sanayi dışında istihdam edilenlerin oranı % 85.49 olup, ilçede imalat sanayi dışında faaliyet gösteren işyeri sayısının 1423 olduğu dikkate alındığında söz konusu istihdamın ağırlıklı olarak tarım sektöründe olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu açıdan ilçenin kırsal toplum yapısı özelliği gösterdiği görülmektedir. Çarşamba ilçesi ulaşım bağlantıları yönünden oldukça güçlü bir altyapıya sahiptir. İlçede havalimanı, karayolu ve demiryolu bulunmaktadır. Çarşamba ilçesindeki tüm tarım arazilerinin % 73'ü sulanabilir arazi olarak değerlendirilmektedir. Sebze ekimi yapılan arazilerde sulanan alan oranı % 95'e ulaşmaktadır. Sulanmayan alanların en fazla olduğu ekim sahaları meyve bahçeleri olarak göze çarpmaktadır. Meyve bahçelerinde sulanan alan oranı % 64 olarak yer almaktadır. Samsun ilinde en fazla traktör 9945 ile Bafra'da yer almaktadır. Bafra'yı sırasıyla Çarşamba, Vezirköprü, Havza, Alaçam, Terme ve Atakum takip etmektedir. Çarşamba'daki traktör varlığı Samsun ilindeki toplam traktör sayısının % 17.8'ini oluşturmaktadır.  Çarşamba Ziraat Odası verilerine göre odaya kayıtlı yaklaşık 34.000 kişi bulunmakta olup, bunların yaklaşık 8500-9000 arası üye aktif olarak kayıtlı bulunmaktadır. İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü verilerine göre de ilçedeki üretici sayısı 15.680 olup, toplam köy (büyükşehirle birlikte mahalle) sayısı ise 140'tır. Çarşamba ilçesinde ilgili kurumlarla yapılan görüşmelerde özellikle fındıkta görülen küf hastalığı ve alçak tünel seralarda yetiştirilen sebzelerde görülen hastalıklarla mücadelede kimyasal ilaç kullanımının yaygın olduğu ve bitkilerde ilaç kalıntısının olabileceği vurgulanmıştır.

Genel olarak bakıldığında ilçede bilgiye erişim ve devlet desteklerinden faydalanma noktasında önemli sorunların olmadığı, ancak bu alandaki tanıtımlara biraz daha ağırlık verilmesi gerektiği ifade edilmektedir. Çarşamba ilçesindeki başlıca tarla bitkilerinin üretimine bakıldığında silajlık mısır, soya ve fasulye üretiminin ön plana çıktığı görülmektedir. Bir dönem ilçenin geçim kaynaklarından birisini oluşturan şekerpancarı ve tütün üretimi ise neredeyse sıfırlanmıştır. Samsun, Türkiye'de fasulye, çeltik, soya ve tütün üretiminde ilk 5 sırada yer almaktadır. Fasulye üretiminde Türkiye birincisi olan Samsun'daki üretimin % 75.8'i ise Çarşamba ilçesinde yapılmaktadır. İlçede fındık oldukça hâkim bir konumdadır. Türkiye fındık üretiminde ikinci sırada bulunan Samsun'da üretilen fındığın da 3'te 1'i Çarşamba ilçesinde üretilmektedir. Fındık dışında ilçede öne çıkan ve Türkiye genelinde de önemli bir ağırlığa sahip olan ürünler şeftali, kivi, dut, patlıcan, biber, lahana (kara yaprak), kavun, karpuz, marul (kıvırcık) ve ıspanak olarak dikkati çekmektedir. Çarşamba ilçesindeki hayvan varlığının büyükbaş hayvancılık dışında il içindeki oranının düşük olduğu görülmektedir. Büyükbaş hayvan varlığı açısından Çarşamba ilçesi Bafra ve Vezirköprü'nün ardından 3. sırada gelmektedir. Küçükbaş hayvan sayısı bakımından Çarşamba ilçesi Vezirköprü, Bafra, Tekkeköy, Havza, Alaçam ve Ladik'in ardından 7. sırada gelmektedir. Kanatlı hayvan sayısı bakımından ise Çarşamba ilçesi Kavak, Alaçam, Terme, Havza, Bafra, 19 Mayıs ve Vezirköprü ilçelerinin oldukça gerisinde olup; Samsun ilçeleri sıralamasında 17 ilçe arasında 12. sıradadır. Sözleşmeli çiftçilik modelinin değişik sebeplerden ötürü yerleşemediği Çarşamba ilçesinde üretilen tarımsal ürünlerin tüketim durumu incelendiğinde ağırlıklı olarak işlenmeden piyasaya sunulduğu görülmektedir. Tarla ve bahçe bitkileri yaş şekilde hal üzerinden nihaî tüketiciye ulaştırılmaktadır. Çarşamba ilçesinde hangi katma değeri yüksek ürün üretilecek sorusundan ziyade nasıl üretileceği tartışılmalıdır. Bunun için işin merkezinde kurumsallaşmış, ticarî ve yönetimsel kaygıların olmadığı ve üreticinin güven duyabileceği bir yapının olması gerekmektedir. Bu yapının başta Samsun Büyükşehir Belediyesi olmak üzere ilgili kurumların da ortak olduğu Tarım A.Ş. ile desteklenmesi, sanayicinin doğrudan üreticiler ile sorun yaşamasını engelleyecektir. Tarım A.Ş. lisanslı depoculuk ve sözleşmeli çiftçilik uygulamalarında sürükleyici bir rol üstlenmekle birlikte sanayi kuruluşlarının hammadde ihtiyacının karşılanmasında üretici ile sanayici arasında denge oluşturabilecek bir konumda bulunacaktır. Bu sayede yatırım yeri, yatırım destek ve tanıtım faaliyetleri, mevsimlik tarım işçisi istihdamı, örgütlenme, üreticilere teknik destek verilmesi gibi konularda yönlendirici ve uygulayıcı bir rol üstlenecektir. Üretici, Tarım A.Ş. ve tarımsal ürün işleyen büyük firmalardan oluşan sistem sözleşmeli çiftçilik kültürünü ilçede tesis ederek sanayiciye hammadde arzı konusunda güven sağlayacaktır. Üretici ise kamunun hissedarı olan bir yapıya (Tarım A.Ş.’ye) ödemeler ve sağlayacağı teknik destek konusunda güvenebilecektir.